Tưởng chừng với những quy định cụ thể trên, Bộ TNMT – Người cầm cân, nảy mực trong lĩnh vực quản lý đất đai phải là cơ quan thực hiện nghiêm chỉnh nhất về Luật Đất đai và các văn bản dưới luật có liên quan. Song trên thực tế lại hoàn toàn ngược lại. Chỉ nhìn từ góc độ quản lý, sử dụng, bán nhà đất tại số 8, số 42 Mạc Đĩnh Chi do Bộ TNMT quản lý tại TP.HCM cũng thấy rõ điều đó.

Trung tâm DVTV cho DN Dìn Ký thuê địa điểm mở nhà hàng.

​Theo Chủ tịch Hội Cựu cán bộ viên chức ngành Khi tượng Thủy văn (KTTV) Nguyễn Danh Thường (nguyên Phó GĐ Đài KTTV Nam bộ), tòa nhà số 8 Mạc Đĩnh Chi (Q.1) đã tồn tại suốt 100 năm qua và trở nên thân quen với người dân TP.HCM cũng như cả nước và quốc tế. Thời Pháp thuộc, nơi đây được sử dụng làm trụ sở của Chi cục Khí tượng Sài Gòn, thuộc Sở Khí tượng Đông Dương (gồm 3 nước Việt Nam – Lào - Campuchia). Từ năm 1954 – 1975, số 8 Mạc Đĩnh Chi trở thành Nha Khí tượng của chế độ Sài Gòn. Sau ngày đất nước thống nhất 30/4/1975, Ủy ban Quân quản tại TP.HCM đã tiếp quản Nha Khí tượng và thành lập Đài KTTV TP.HCM.

Đài KTTV TP.HCM tọa lạc trên khu đất 4.318,8m2 với 2 mặt tiền đường số 19 Nguyễn Thị Minh Khai và số 8 Mạc Đĩnh Chi. Tuy nhiên Đài chỉ sử dụng số 19 Nguyễn Thị Minh Khai để liên hệ.

​Ngày 30/3/1993, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 133/TTg thành lập Đài KTTV khu vực Nam bộ, trên cơ sở sáp nhập Đài KTTV TP.HCM và các Đài KTTV của 12 (sau này là 19) tỉnh, thành phía Nam. Đài KTTV khu vực Nam bộ trưng dụng toàn bộ cơ sở vật chất của Đài KTTV TP.HCM và tiếp tục sử dụng địa chỉ 19 Nguyễn Thị Minh Khai.

​Ngày 20/7/1994, UBND TP.HCM ban hành quyết định xác lập quyền sở hữu nhà nước đối với nhà đất số 19 Nguyễn Thị Minh Khai. Ngoài Đài KTTV khu vực Nam bộ, tại đây còn có một đơn vị khác là Trung tâm KTTV phía Nam, sau này được đổi tên thành Phân viện khoa học KTTV và Biến đổi khí hậu.

​Như vậy, trên khu đất 4.318,8m2 có hiện diện của 2 cơ quan, trong đó Đài KTTV khu vực Nam bộ số 8 Mạc Đĩnh Chi (trực thuộc Trung tâm KTTV quốc gia, Bộ TNMT) quản lý sử dụng 3.086,6m2; còn lại 1.232,2m2 do Phân viện Khoa học KTTV và Biến đổi khí hậu số 19 Nguyễn Thị Minh Khai (thuộc Viện Khoa học KTTV và Biến đổi khí hậu, Bộ TNMT) quản lý.

​Sau khi tòa nhà 7 tầng (trụ sở mới Đài KTTV khu vực Nam bộ) được xây dựng vào đầu thập niên 2000 đã hoàn thiện xong, các phòng ban của Đài đều dời sang đây làm việc. Nha Khí tượng và một số công trình phụ liền kề trở thành nhà công vụ, lấy địa chỉ mới là 8A Mạc Đĩnh Chi làm chỗ nghỉ ngơi cho CBNV ngành KTTV các tỉnh thành đến TP.HCM công tác.

​Song đến giữa năm 2006, một số cán bộ lãnh đạo của Đài KTTV khu vực Nam bộ có “sáng kiến” mang toàn bộ nhà công vụ cho doanh nghiệp tư nhân thuê dưới hình thức “liên kết khai thác” để mở quán kinh doanh cà phê, karaoke và quảng cáo rầm rộ trên mạng. Quán này đang lúc ăn nên làm ra thì bên cho thuê đơn phương chấm dứt hợp đồng lấy lại mặt bằng với lý do: Phải thực hiện Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước” (sau đây gọi tắt là QĐ 09). Đây là lý do “bất khả kháng” nên bên thuê đành phải thực hiện việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

​Thực hiện QĐ 09, ngày 14/7/2009, Bộ Tài chính ra văn bản 9957/BTC-QLCS phê duyệt phương án xử lý tổng thể các cơ sở nhà đất của Bộ TNMT quản lý sử dụng trên địa bàn TP.HCM. Theo phương án này, Bộ TNMT tạm sử dụng 5 cơ sở nhà đất theo quy hoạch của TP.HCM, trong đó có Cơ quan đại diện Bộ TNMT tại TP.HCM (địa chỉ 42 Mạc Đĩnh Chi, Q.1) và Đài KTTV khu vực Nam bộ… Ngoài ra, Bộ Tài chính còn yêu cầu Đài KTTV chấm dứt ngay việc “liên kết khai thác”, nếu vi phạm sẽ thu hồi, giao UBND TP.HCM quản lý, sử dụng.

​Ngày 9/7/2010, ông Phạm Văn Đức, Phó tổng giám đốc Trung tâm KTTV ký văn bản yêu cầu Đài KTTV Nam bộ bàn giao tòa nhà công vụ 8A Mạc Đĩnh Chi cho Trung tâm dịch vụ tư vấn và chuyển giao công nghệ KTTV – môi trường (sau đây gọi tắt là Trung tâm DVTV) làm trụ sở. Trung tâm này mới thành lập năm 2010 do ông Nguyễn Thế Phong, Phó Giám đốc phụ trách. Ngày 21/7/2010, ông Phan Thanh Minh, Giám đốc Đài KTTV Nam bộ ký biên bản bàn giao nhà này cho ông Phong.

​Vào thời điểm này, Bộ Tài chính cũng đã có văn bản nghiêm cấm mọi hành vi cho thuê, mượn, giao nhà, đất làm trụ sở làm việc… Bất chấp lệnh cấm trên, ngày 9/9/2010, Phó Giám đốc Phong vẫn đặt bút ký HĐ số 02/DKDA/2010 với đại diện DN Dìn Ký, cho thuê mặt bằng nhà công vụ 8A Mạc Đĩnh Chi để Dìn Ký mở nhà hàng ăn uống với giá thuê là 15.000 USD/tháng, đặt cọc 120.000 USD. Dư luận phản đối, báo chí vào cuộc, ngày 1/11/2010 Bộ TNMT phải cử 2 Thứ trướng vào làm việc và đề nghị Trung tâm KTTV quốc gia đình chỉ ngay việc cho thuê trái phép, chuyển giao nhà đất cho Đài KTTV Nam bộ quản lý sử dụng, đồng thời làm rõ và xử lý nghiêm trách nhiệm các đơn vị, cá nhân có liên quan. Mặc dù đã có chỉ đạo rõ ràng và quyết liệt của lãnh đạo Bộ TNMT, nhưng mãi tới ngày 27/5/2011, đại diện 2 bên (cho thuê và thuê) mới ký được biên bản thỏa thuận “đền bù thiệt hại do đơn phương chấm dứt hợp đồng cho thuê mặt bằng”.

Theo đó, bên cho thuê (Trung tâm DVTV) cam kết trả cho bên thuê (DN Dìn Ký) tổng số tiền là 400.000USD, gồm 2 khoản: 120.000USD tiền đặt cọc và 280.000USD tiền bồi thường. Số tiền này phải trả trong vòng 2 tháng kể từ ngày ký kết, thì Din Ký sẽ trả lại mặt bằng. Về vụ việc này, sai phạm và thiệt hại thì quá rõ, nhưng chỉ có ông Nguyễn Thế Phong bị “cảnh cáo” và bồi thường thiệt hại, còn những người khác có quyền và lợi ích liên quan đều vô can. Đến nay, số tiền 400.000 USD trả lại cho Dìn Ký vẫn đang là dấu hỏi trong CBVC ngành KTTV..?

​​​​​​​​​​(còn nữa)